Ik heb een erfenis gekregen - hoe bepaal ik de waarde?

Dat hangt af of u 1 bezitting of (een deel van) de hele erfenis krijgt. Kijk welke situatie voor u geldt. Ook ziet u van welke waarde u bij losse bezittingen en schulden moet uitgaan.

Kies uw situatie

• Erft u (een deel van) de hele erfenis?

  De waarde waarover u erfbelasting betaalt, baseert u op de totale waarde van de erfenis. Daarmee bedoelen wij de waarde van alle bezittingen en schulden op de dag van overlijden. U telt daarvoor de bezittingen bij elkaar op en trekt de schulden hiervan af. U betaalt (meestal) geen belasting over het deel dat iemand anders uit de erfenis krijgt. Dat is anders geregeld als een erfgenaam iets vrij van recht krijgt.

  Voorbeeld

  Karin overlijdt. Haar nalatenschap bestaat uit: een woning met WOZ-waarde van € 400.000, een auto van € 20.000 en een hypotheekschuld van € 100.000. De totale waarde van de erfenis (bezittingen minus schulden) is € 320.000. In Karins testament staat dat haar zus Inge en haar broer Boris erfgenaam zijn, ieder voor helft van haar nalatenschap.

  Inge en Boris erven samen € 320.000 (€ 400.000 + € 20.000 – € 100.000). Zij betalen allebei erfbelasting over hun helft van € 320.000, dus over € 160.000.

• Krijgt u een bezitting of schuld uit de erfenis?

  Dan bepaalt u de waarde van die bezitting. Als in het testament staat dat u een tegenprestatie moet leveren, zoals het aflossen van een schuld, dan mag u de waarde verminderen met de schuld. Ook uitvaartkosten mag u aftrekken van de waarde van de erfenis.

  Voorbeeld

  Pieter overlijdt. In zijn testament staat dat zijn nichtje Meryem zijn effectenportefeuille erft. De effectenportefeuille is € 50.000 waard. Meryem betaalt erfbelasting over € 50.000.

Bepaal de waarde van een bezitting

We hebben de meest voorkomende bezittingen voor u op een rij gezet. U kunt deze lijst gebruiken om van losse bezittingen de waarde te bepalen.

Kies een bezitting:

• Banktegoeden of spaartegoeden

  Ga uit van de waarde van alle bankrekeningen en spaarrekeningen die de overledene had op de dag van overlijden. Het gaat om rekeningen in Nederland en buiten Nederland. Tegoeden van minderjarige kinderen hoeft u hier niet bij op te tellen.

• Een woning

  Neem de WOZ-waarde op 1 januari van het jaar van overlijden. Of de WOZ-waarde op 1 januari van het jaar ná overlijden, als deze bekend is. Kies de laagste waarde, dat is voor u het voordeligst.

  Voorbeeld

  U erft een woning in 2024. U kunt dan kiezen uit:

  • WOZ-waarde 2024
    De gemeente verstuurt deze WOZ-waarde begin 2024, de peildatum is 1 januari 2023.

  • WOZ-waarde 2025
    De gemeente verstuurt deze WOZ-waarde begin 2025, de peildatum is 1 januari 2024.

  U kunt de waarde meestal ook online opzoeken via het WOZ-waardeloket.

  Is de WOZ-waarde van het jaar ná overlijden nog niet bekend? Neem dan de WOZ-waarde van het jaar van overlijden. Blijkt na het doen van aangifte dat de WOZ-waarde van het jaar na overlijden lager is? Dan mag u bezwaar indienen, ook na de bezwaartermijn van 6 weken.

  Is de woning ingrijpend veranderd, bijvoorbeeld vanwege een verbouwing?

  En was dit vóór het overlijden? Ga dan uit van de marktwaarde. Dit is de hoogste prijs die u op het moment van overlijden zou kunnen krijgen voor de woning op de vrije markt.

  Gaat het om een serviceflat?

  Een serviceflat is een woning met extra voorzieningen, zoals maaltijden of de kapper. U betaalt hiervoor servicekosten. Is de marktwaarde ten minste 30% lager dan de WOZ-waarde? Dan mag u voor uw aangifte uitgaan van de marktwaarde. Dit is de hoogste prijs die u op het moment van overlijden zou kunnen krijgen voor de woning op de vrije markt.

  Betaalt u jaarlijks een bedrag voor erfpacht?

  Dan mag u de WOZ-waarde verminderen met 17 × het jaarlijkse bedrag.

  Voorbeeld

  
  

  De WOZ-waarde is € 200.000. De te betalen erfpacht is € 2.000 per jaar. De WOZ-waarde wordt verminderd met 17 × € 2.000 = € 34.000. De waarde van de woning voor de erfbelasting is € 200.000 - € 34.000 = € 166.000.

  Vooroverleg

  Wilt u vooraf zekerheid over de waarde van een onroerende zaak? Dan kunt u verzoeken om een vooroverleg met ons.

• Een parkeerplaats of garage

  Voor een losse garagebox of een parkeerplaats geldt de marktwaarde

  De marktwaarde is de hoogste prijs die u op het moment van overlijden zou kunnen krijgen bij verkoop van garagebox of parkeerplaats.

  Hoort de garagebox of parkeerplaats bij een woning, dan geldt de WOZ-waarde

  De WOZ-waarde staat op de WOZ-beschikking van de gemeente. U kunt de waarde meestal ook online opzoeken via het WOZ-waardeloket .

  In uw aangifte erfbelasting 2024 mag u kiezen welke WOZ-waarde u neemt:

  • de WOZ-waarde 2024
    De gemeente verstuurt deze WOZ-waarde begin 2024, de peildatum is 1 januari 2023.

  • de WOZ-waarde 2025
    De gemeente verstuurt deze WOZ-waarde begin 2025, de peildatum is 1 januari 2024.

  U mag dus de laagste waarde nemen.

  Is de WOZ-waarde van het jaar ná overlijden nog niet bekend? Neem dan de WOZ-waarde van het jaar van overlijden. Blijkt na het doen van aangifte dat de WOZ-waarde van het jaar na overlijden lager is? Dan mag u bezwaar indienen, ook na de bezwaartermijn van 6 weken. Wij passen de waarde dan voor u aan.

• Een auto

  Ga uit van de marktwaarde. Dit is de hoogste prijs die u op het moment van overlijden voor de auto zou kunnen krijgen.

  U kunt de ANWB-koerslijst als hulpmiddel gebruiken. Kijk naar de hoogste waarde in de categorie 'Schatting waarde verkoop'.

• Kunst of antiek

  Kijk naar de verzekerde waarde. Was het item niet verzekerd? Kijk dan in catalogussen van veilinghuizen.

• Effecten

  De waarde van effecten die op de beurs zijn genoteerd, staat in de officiële prijscourant van de werkdag voor de datum van het overlijden.
  
  Staan de effecten niet in de prijscourant? Ga dan uit van de marktwaarde. Dit is de hoogste prijs die u op het moment van overlijden zou kunnen krijgen voor de effecten op de vrije markt.

• Verhuurd of verpacht onroerend goed

  Hoe u de waarde bepaalt van een verhuurde of verpachte woning, leest u bij Berekening van de waarde van verhuurde of verpachte woningen.

• De blote eigendom van een zaak

  U hebt de blote eigendom van een zaak als u wel de eigenaar bent, maar geen gebruik mag maken van deze zaak of van de opbrengsten ervan. Hoe u de waarde bepaalt, leest u bij Berekening waarde van vruchtgebruik, blote eigendom en periodieke uitkeringen.

• Het vruchtgebruik van een zaak

  U hebt het vruchtgebruik van een zaak als u niet de eigenaar bent, maar wel gebruik mag maken van deze zaak of van de opbrengsten ervan. Hoe u de waarde bepaalt, leest u bij Berekening waarde van vruchtgebruik, blote eigendom en periodieke uitkeringen.

• Een periodieke uitkering

  Hoe u de waarde bepaalt van een periodieke uitkering, leest u bij Berekening waarde van vruchtgebruik, blote eigendom en periodieke uitkeringen.

• Een onderneming

  Wij adviseren u om een adviseur in te schakelen als u een bedrijf overneemt. Die kan u ook helpen bij het bepalen van de waarde van het bedrijf voor de erfbelasting of schenkbelasting.

  Lees meer hierover bij:

  • Ik krijg een bedrijf, moet ik erfbelasting of schenkbelasting betalen?
  • Erfbelasting en schenkbelasting en de bedrijfsopvolgingsregeling (pdf)

• Banktegoeden in een vreemde valuta

  De waarde van banktegoeden in een vreemde valuta moet u omrekenen naar euro’s. U gebruikt daarvoor de wisselkoers op de datum van overlijden. Kijk op de site van de Europese Centrale Bank (ECB) naar de wisselkoers die gold op de dag van overlijden. Deze valutakoersen kunt u ook voor de aangifte erfbelasting gebruiken.

• Andere spullen

  Kijk naar de waarde op verkoopsites als marktplaats.nl of ebay.nl.

Bepaal de waarde van een schuld

We hebben de meest voorkomende schulden en tegenprestaties voor u op een rij gezet. U kunt deze lijst gebruiken om van losse schulden de waarde te bepalen.

Kies een schuld:

• Hypotheken en andere schulden

  De bedragen van deze leningen staan op de overzichten van de instellingen of personen die het geld hebben geleend aan de overledene. Bij de openstaande schuld mag u ook de rente optellen die de overledene tot de dag van overlijden had moeten betalen, maar nog niet betaald had.

• Schuld aan erfgenamen eerder overleden partner

  Als de overledene een partner had die eerder is overleden, kan het zijn dat er nog erfdelen betaald moeten worden aan de andere erfgenamen van deze eerder overleden partner, bijvoorbeeld op grond van de wettelijke verdeling.

  Let op!

  Weet u niet hoe groot de schuld aan de erfgenamen van de eerder overleden partner is? Als er aangifte erfbelasting is gedaan toen de echtgenoot of geregistreerd partner van de overledene overleed, kan een erfgenaam of gemachtigde bij ons schriftelijk een kopie van die aangifte opvragen.

• Schenking op papier

  Een schenking op papier is een schenking die de overledene bij leven heeft gedaan en die pas na het overlijden wordt uitbetaald. Zo’n schenking moet zijn vastgelegd in een notariële akte.

• Uitvaartkosten

  Uitvaartkosten zijn schulden van de nalatenschap en mag u aftrekken om de waarde van de erfenis te bepalen. Heeft een uitvaartverzekering (een deel van) de uitvaartkosten vergoed? Trek deze vergoeding dan af van de totale uitvaartkosten. Als de uitkering van de uitvaartverzekering hoger is dan de uitvaartkosten, kan de uitkomst onder € 0 komen.

Komt u er niet uit?

Dan kunt u de erfenis laten taxeren door een deskundige.

Wilt u weten welk bedrag u moet invullen in bijvoorbeeld de aangifte erfbelasting?

Dat hangt af van de situatie, bijvoorbeeld van het aantal erfgenamen of verkrijgers en of de overledene getrouwd was in gemeenschap van goederen. In de aangifte houden wij hier rekening mee, door u hierover een aantal vragen te stellen.