14.50.00 Douanevervoer - TIR

3 Vervoer op TIR carnet: Kantoor van vertrek gelegen in Nederland

TIR carnets kunnen in Nederland dienen als aangifte, als ze zijn uitgegeven door TIR-uitgevende organisaties. De Minister van Financiën kan aan (nationale) organisaties de bevoegdheid verlenen TIR-carnets af te geven of in dat kader borg te staan. Hij kan daarbij voorwaarden stellen waaraan deze organisaties moeten voldoen.
(artikel 1:3 Algemeen douanebesluit)

In dit hoofdstuk wordt de regeling TIR-vervoer beschreven zoals deze geldt bij vervoer vanuit Nederland. De procedures en bijbehorende ambtelijke werkzaamheden staan hierbij centraal. Verder wordt er aandacht geschonken aan het open vervoer. Tenslotte volgen enkele bepalingen over de douanestatus van goederen en de vergunning Toegelaten Afzender.

Let op!

In dit hoofdstuk worden vooral uitzonderingen behandeld. De normale procedure voor geldigmaking is beschreven in bijlage 5.

Naar boven

3.1 Algemeen

Bij transporten die uit Nederland vertrekken onder de TIR-regeling, moet een TIR carnet aan de Douane worden aangeboden, waarna de Douane dit na aanvaarding van het carnet geldig moet maken. Voor een voorbeeld van een TIR carnet, bijlage 1 TIR-Overeenkomst.

Ook is de houder van het TIR carnet verplicht de gegevens van hetTIR carnet elektronisch aan te leveren door gebruik te maken van Transit.

Open en gesloten vervoer

Er zijn twee soorten vervoer op een TIR carnet mogelijk: open vervoer en gesloten vervoer. Normaal gesproken dient vervoer op een TIR carnet gesloten vervoer te zijn. Slechts in uitzonderingsgevallen mag open vervoer plaatsvinden.
(artikel 29 TIR-Overeenkomst )

Open vervoer mag alleen plaatsvinden als het gaat om zware of omvangrijke goederen. Dit zijn goederen die in verband met het gewicht, de afmetingen of de aard in het algemeen niet in een gesloten wegvoertuig of gesloten container worden vervoerd.
(artikel 1 TIR-Overeenkomst)

Voor het vervoer van zware en/of omvangrijke goederen is geen goedkeuringscertificaat vereist. Het is de verantwoordelijkheid van het douanekantoor van vertrek om te oordelen of open vervoer in geval van vervoer van zware en/of omvangrijke goederen mogelijk is. De beslissing van het kantoor van vertrek is bindend voor alle te passeren landen.

Een TIR carnet kan bij open vervoer alleen als aangifte dienen als het TIR carnet is voorzien van de tekst "zware of omvangrijke goederen". Deze tekst moet op de kaft en op alle bladen van het TIR carnet voorkomen in duidelijke, vette letters. De tekst moet worden aangebracht in de Engelse of Franse taal.

Engels: "heavy or bulky goods"
Frans: "marchandises pondéreuses ou volumineuses"
(artikel 32 TIR-Overeenkomst)

Zie verder voor open vervoer paragraaf 3.3.

Voor het overige wordt met "vervoer" steeds "gesloten vervoer" bedoeld. Een TIR carnet kan bij dit vervoer alleen als aangifte dienen als er ook een certificaat van goedkeuring voor het wegvoertuig aanwezig is, dan wel een goedkeuringsplaat in het geval van een container. Voor het wegvoertuig moeten de gebruikelijke douaneformaliteiten worden gevolgd.

Wijziging

Toestemming tot wijziging van het TIR carnet kan alleen gegeven worden, als de TIR-uitgevende organisatie aansprakelijk gesteld kan worden voor de verplichtingen die de wijziging met zich meebrengt. Eventuele wijzigingen moeten bovendien beperkt blijven tot de bladen die zijn bestemd voor het douanegebied van de EG.

In het TIR carnet mag niet worden geradeerd of over de tekst heen geschreven. Iedere correctie moet worden aangebracht door de onjuiste gegevens door te strepen en eventueel de gewenste gegevens toe te voegen. Iedere wijziging moet goedgekeurd en gewaarmerkt worden door de douaneautoriteiten.
(bijlage 6, invulinstructie bijlage 8 TIR-Overeenkomst)

Naar boven

3.2 Procedures en ambtelijke werkzaamheden

De geldigmaking van een TIR carnet gebeurt op de plaats van aangifte van het carnet op het douanekantoor van vertrek. De controle naar de juistheid van de gegevens zal in de meeste gevallen kunnen gebeuren aan de hand van vervoers- en andere handelsbescheiden. Ook kunnen, als dat nodig is, de goederen aan een onderzoek worden onderworpen. Als daar aanleiding voor is, kan de Douane zelfs lossing van de goederen eisen.
(artikel 19 TIR-Overeenkomst)

In deze paragraaf wordt de aanvaardingscontrole beschreven (paragraaf 3.2.1). In paragraaf 3.2.2 wordt ingegaan op de behandeling van de TIR aangifte en in paragraaf 3.2.3 wordt de verzegeling van het wegvoertuig behandeld. Paragraaf 3.2.4 vermeldt de procedures en ambtelijke werkzaamheden bij geconstateerde gebreken bij wegvoertuigen of containers. Paragraaf 3.2.5 ten slotte gaat over de bevestiging van de TIR-platen.

Naar boven

3.2.1 Procedure aanvaardingscontrole

Voordat de behandeling van de aangifte kan beginnen, moet de douaneambtenaar eerst een aanvaardingscontrole uitvoeren. Bij deze controle moet u minimaal op de volgende punten letten:

Als een TIR carnet niet kan dienen voor het douanevervoer omdat bijvoorbeeld:

• de geldigheidsduur is verlopen;

• het TIR carnet gesignaleerd staat in de lijsten: ongeldig of gestolen/vermiste TIR carnets;

• de houder van het TIR carnet is uitgesloten;

• er wijzigingen zijn aangebracht in het TIR carnet die niet voldoen aan de correcties als bedoeld in paragraaf 3.1,

volgt u de volgende procedure:

Onregelmatigheden bij vertrek

Nadat het TIR carnet is aanvaard kunnen o.a. de volgende onregelmatigheden worden geconstateerd:

• er is geen overeenstemming met de voorafgaande douaneregeling qua aantal, soort of hoeveelheid brutomassa goederen;

• het vervoermiddel / container kan niet dienen omdat deze niet (meer) voldoet aan de goedkeuringseisen.

Het kan zijn dat de situatie onder het eerste gedachte streepje aanleiding is om een bekeuring in te stellen. Belangrijk is dat het TIR carnet in overeenstemming wordt gebracht met het daadwerkelijk geladen aantal, soort en hoeveelheid brutomassa goederen. Het spreekt voor zich dat dit ook geldt voor de gegevensset in Transit.

Als het vervoermiddel / container niet kan dienen omdat deze niet meer voldoet aan de goedkeuringseisen, dient u te handelen zoals beschreven in paragraaf 3.2.4.

Naar boven

3.2.2 Behandeling van de aangifte TIR

Eén kantoor van vertrek

U handelt als kantoor van vertrek als volgt:

Meerdere kantoren van vertrek (Laadplaatsen)

Als goederen worden geladen op meerdere kantoren van vertrek, zijn de volgende situaties mogelijk:

1) twee kantoren van vertrek.
Indien dit het geval is handelt u als volgt:

2) drie kantoren van vertrek.
Indien sprake is van drie kantoren van vertrek handelt u als volgt:

Naar boven

3.2.3 Verzegeling

Nadat de goederen zijn ingeladen en de Douane zich heeft overtuigd dat de goederen in overeenstemming zijn met de gegevens die in het TIR carnet zijn vermeld, moeten de wegvoertuigen of containers ambtelijk worden gesloten. Dat gebeurt met een verzegeling.
(artikel 19 TIR-Overeenkomst)

Onder punt 5 van het certificaat van goedkeuring voor wegvoertuigen kan vermeld staan waar de zegels op het voertuig dienen te worden aangebracht.
Voordat u een verzegeling aanbrengt, dient u zich ervan te overtuigen dat het vervoermiddel / container nog voldoet aan de goedkeuringseisen. Zo kunt u bijvoorbeeld controleren of:

• de rijglijn en de ogen waar deze doorheen loopt nog in originele staat is/zijn;

• een eventueel gebruikt zeildoek beschadigd is en/of een reparatie daaraan juist is uitgevoerd;

• een koelinstallatie nog op de juiste wijze is bevestigd;

• etc.

(zie ook onder kleine gebreken in paragraaf 3.2.4.)

Naar boven

3.2.4 Geconstateerde gebreken bij voertuigen en/of containers

Als blijkt dat aan wegvoertuigen of containers, na ambtelijke verzegeling, zonder sporen van braak goederen kunnen worden onttrokken of toegevoegd, kan de geldigheid van het certificaat van goedkeuring worden geweigerd. Vervoer onder de TIR-Overeenkomst kan dan niet plaatsvinden.
(artikel 14 TIR-Overeenkomst)

Wanneer u het voorgaande constateert handelt u als volgt:

Kleine gebreken

Het komt voor dat er kleine gebreken worden geconstateerd aan het voertuig of de container waarbij er geen gevaar bestaat dat deze gebruikt gaan worden voor smokkel of het onttrekken van goederen. Het is dan toegestaan dat het voertuig of de container gebruikt kan worden voor het vervoer onder TIR carnet. Wel moet aan de houder worden medegedeeld dat het gebrek zo spoedig mogelijk moet worden hersteld.
(bijlage 3, punt 22, TIR-Overeenkomst)
Een afschrift van de mededeling aan de houder wordt gezonden aan het TIR keuringskantoor dat vermeld staat op het certificaat van goedkeuring.

Het TIR keuringskantoor ziet er op toe dat bij de herkeuring of indien de houder daar eerder om verzoekt, het voertuig of container op de juiste voorgeschreven wijze is gerepareerd.

Containers en voertuigen met koelinstallaties

Voor de meeste containers die gebruikt worden in het internationale vervoer is een type goedkeuring afgegeven. Dit betekent echter niet dat elke individuele container altijd voldoet aan de eisen voor het verzegelen. Het komt voor dat, door beschadigingen of reparaties, een container niet meer voldoet aan de eisen voor het verzegelen. Na het aanbrengen van een verzegeling door de Douane kunnen goederen dan onttrokken worden zonder de verzegeling te verbreken. Speciale aandacht wordt gevraagd voor de reefer containers. Regelmatig worden er reparaties aan de koelinstallatie verricht waarbij de koelinstallatie van de container wordt gehaald. Na de reparatie wordt de koelinstallatie echter zodanig teruggeplaatst dat er goederen aan de lading onttrokken kunnen worden zonder de aangebrachte verzegeling te verbreken.

Gaat u een container of voertuig verzegelen, ga er dan niet automatisch van uit dat deze voldoet aan de eisen voor verzegelen. Stel voordat u de verzegeling aanbrengt vast dat een deugdelijke verzegeling kan worden aangebracht. Dit kan betekenen dat u de montage van de koelinstallatie aan de binnenkant van de container of voertuig moet controleren voordat de container of het voertuig wordt beladen.

Intrekken van certificaten in Nederland afgegeven

Als u, na overleg met de teamleider en/of TIR focal point, een in Nederland afgegeven certificaat definitief intrekt, doet u het volgende:

Containers gekeurd op prototype

Als is vastgesteld dat een container, die aan de hand van een prototype is gekeurd, niet meer voldoet aan de technische eisen, moet deze container worden aangepast, en wel zodanig dat hij weer aan alle eisen voldoet. Als er essentiële kenmerken van de container zijn gewijzigd, is de container niet langer gedekt door de verleende goedkeuring. In dat geval moet de eigenaar de container opnieuw laten keuren.
Pas daarna mag hij de container weer gebruiken voor vervoer onder douaneverzegeling.
(artikel 14, TIR-Overeenkomst)

Bij vervoer van goederen in een open wegvoertuig of open container, moeten herkenningsmerken of een verzegeling aan de goederen zelf worden aangebracht. Dit moet in ieder geval gebeuren als de goederen niet voldoende kunnen worden geïdentificeerd. Zie hiervoor verder paragraaf 3.3.

Naar boven

3.2.5 Bevestiging TIR-platen

TIR-platen moeten duidelijk te zien zijn, zowel aan de voor- als aan de achterkant van het wegvoertuig. Verzegeling van TIR-platen kan achterwege blijven, tenzij de eigenaar daar nadrukkelijk om vraagt. Zie voor specificaties van de TIR-plaat bijlage 6.
(artikel 16 TIR-Overeenkomst)

Als goederen zijn geladen in containers, moet het voertuig waarop de containers zijn geplaatst, voorzien zijn van TIR-platen.

Het is toegestaan dat de platen, in plaats van aan het wegvoertuig, worden aangebracht aan de container, of aan een combinatie van containers. In dat geval moet de voorplaat duidelijk zichtbaar boven aan de container of containercombinatie worden bevestigd.

Indien de TIR-platen niet aanwezig zijn, kunnen de goederen niet onder de TIR-Overeenkomst worden vervoerd.

Naar boven

3.3 Procedure open vervoer

Open vervoer mag alleen plaatsvinden als het gaat om zware of omvangrijke goederen. Dit zijn goederen die in verband met het gewicht, de afmetingen of de aard in het algemeen niet in een gesloten wegvoertuig of gesloten container worden vervoerd.
(artikel 1 TIR-Overeenkomst)

De goederen moeten aan de hand van de omschrijving eenvoudig identificeerbaar zijn, of zijn voorzien van herkenningstekens. Eventueel mag de douane paklijsten, foto's en dergelijke eisen. De wegvoertuigen of containers, waarin deze goederen vervoerd worden, hoeven niet aan bepaalde voorwaarden te voldoen.
(artikel 29 TIR-Overeenkomst)

Bij de beslissing of bepaalde voorwerpen (goederen) kunnen worden toegelaten tot het open TIR-vervoer, nemen de ambtenaren van het kantoor van vertrek een belangrijke plaats in. Het aanvaarden van een TIR carnet voor open vervoer op het kantoor van vertrek, is bindend voor alle te passeren landen. Dat betekent dat als open vervoer bij vertrek is toegestaan, ook de buitenlandse douaneambtenaren verplicht zijn het carnet te aanvaarden.
(artikel 34 TIR-Overeenkomst)

Let u er vooral op dat:

• het gewicht van de goederen niet opzettelijk is vergroot;

• de afmetingen van de goederen niet opzettelijk zijn vergroot.

Dit is van belang bij het verkrijgen van toestemming voor open vervoer. (Exacte maten en gewichten voor zware en omvangrijke goederen staan in artikel 1 van de TIR-Overeenkomst niet genoemd).

Losse delen

Het kan voorkomen dat aan een zwaar of omvangrijk voorwerp delen vastzitten, die gemakkelijk te verwijderen zijn. Als deze delen verwijderd moeten worden, mogen ze toch in hetzelfde voertuig vervoerd worden. Het losmaken van aparte delen kan nodig zijn voor het vervoer, of door de Douane worden opgedragen. Hetzelfde carnet is ook voor deze losse delen van kracht. De losse onderdelen moeten wel zodanig zijn verpakt of bevestigd, dat het niet mogelijk is goederen te onttrekken. Dat kan door een verzegeling aan te brengen. Van losse voorwerpen moet in de manifesten apart melding worden gemaakt.

Bijzondere gevallen van open vervoer

In de volgende twee situaties gelden ook de bepalingen voor vervoer van zware en omvangrijke goederen:

1. het vervoer van levende dieren (commentaar op artikel 29 TIR-Overeenkomst);

2. goederen die "op eigen kracht" worden overgebracht naar een land van bestemming. Te denken valt aan speciale voertuigen, zoals tankvoertuigen, kranen, veegmachines, bestratingsmachines enzovoort. Dergelijke voertuigen hebben de status van goederen in "vervoer" (commentaar op artikel 29 TIR-Overeenkomst).

Aanvullende omschrijving op het manifest
Bij open vervoer bestaan minder waarborgen tegen het aanbrengen van veranderingen aan of in de lading dan bij gesloten vervoer.

Vreest u dat er veranderingen zijn aangebracht? Vraag dan een aanvulling van de omschrijving van de goederen op het manifest.

Voertuigen op eigen kracht

In het Administratief Comité is goedgekeurd dat, buiten bijzondere wegvoertuigen zoals kranen, betonmixers enzovoort, ook "normale" vrachtwagens en bussen op TIR carnet vervoerd kunnen worden ook als zij daarbij op eigen kracht rijden. Indien in de laadruimten van deze voertuigen geen lading wordt vervoerd behoeft ook geen certificaat van goedkeuring bij het voertuig te zijn. Indien in het laadruim wel goederen vervoerd worden dan dient het wegvoertuig goedgekeurd te zijn voordat het de goederen in het laadruim met een TIR carnet kan vervoeren. In dit geval kan het wegvoertuig voorzien worden van een tijdelijke goedkeuring, om de verzending van het wegvoertuig en de goederen naar het land alwaar het wegvoertuig geregistreerd zal worden mogelijk te maken. Als termijn van geldigheid van het tijdelijke goedkeuringscertificaat zal 1 maand veelal volstaan. Het is echter ook mogelijk deze wegvoertuigen die bestemd zijn om in een ander land te worden geregistreerd te voorzien van een goedkeuringscertificaat (indien aan de technische vereisten wordt voldaan) met maximale geldigheid (maximaal 2 jaar voordat een herkeuring moet plaatsvinden).
(commentaar op artikel 3 TIR-Overeenkomst)

Naar boven

3.4 Noodprocedure

De noodprocedure wordt toegepast wanneer:

• het systeem Transit niet functioneert;

• de applicatie van de aangever niet functioneert;

• het netwerk tussen de aangever en Douane niet functioneert.

Bij toepassing van de noodprocedure wordt alleen het TIR carnet behandeld overeenkomstig paragraaf 3.2.2.

Afwijkingen:

1. 6. Rubriek 21: naam kantoor van vertrek en het volgnummer IUD 2;

2. 10. Rubriek 2: volgnummer IUD 2.

Gebruik het stempel "noodprocedure" (zoals bij aangifte communautair douanevervoer) en plaats een afdruk op zowel het oneven als het eerste evenblad van het TIR carnet.

Naar boven

3.5 Nadere bepalingen

Als nadere bepaling wordt de douanestatus van de goederen (paragraaf 3.5.1) en het stempel "EXPORT" (paragraaf 3.5.2) besproken. Ook wordt aandacht geschonken aan de vergunning Toegelaten afzender (paragraaf 3.5.2) en de voorgeschreven route (paragraaf 3.5.4).

Naar boven

3.5.1 Douanestatus van goederen

Goederen die worden vervoerd op een TIR carnet, worden geacht niet-communautaire goederen te zijn, tenzij hun communautaire karakter wordt aangetoond.
(artikel 453 TVo. CDW)

Het aantonen van het communautair karakter kan gebeuren volgens de bepalingen van de artikelen 314ter tot en met 324septies TVo. CDW. Zie voor een nadere uiteenzetting hoofdstuk 3 van het onderdeel 14.10.00 van dit Handboek.

Artikel 319 TVo. CDW geeft een specifieke bepaling voor het aantonen van het communautaire karakter van de goederen bij vervoer onder een TIR carnet.

De aangever brengt op het TIR carnet het teken T2L duidelijk aan:

• in het vak goederenomschrijving (vak 10);

• op alle bladen van het carnet die van toepassing zijn.

U gaat nu als volgt te werk:

Naar boven

3.5.2 Stempel "EXPORT"

Als het TIR carnet volgt op een aangifte ten uitvoer moet op de (eerste twee) 1) bladen van het carnet in rood het stempel 'EXPORT' worden geplaatst. Dit omdat het derde exemplaar van de uitvoeraangifte de goederen niet begeleidt naar de buitengrens. Het derde exemplaar van de uitvoeraangifte wordt afgewerkt en aan de aangever teruggegeven.
Zorg ingeval van meerdere posten op het TIR carnet dat de stempel gezet wordt bij de posten waar de aantekening voor bedoeld is.
(artikel 793, lid 6, TVo. CDW)

1) bij meerdere laadplaatsen kan dit ook op verdere bladen geschieden.

Let op!

Er kunnen nog andere vermeldingen van belang zijn zoals: AV/S, AV/T, Handelspolitiek en T1-goederen.

Naar boven

3.5.3 TIR-vervoer en Vergunning Toegelaten Afzender

De vereenvoudigingsmaatregelen die voortkomen uit de vergunning Toegelaten Afzender (zie onderdeel 14.41.00 van dit Handboek) zijn niet van toepassing op vervoer onder de TIR-Overeenkomst. Een van de vereisten voor vervoer op een TIR carnet is immers dat de douane door middel van het aanbrengen van een metalen dienststempel het carnet geldig moet maken.

Naar boven

3.5.4 Voorgeschreven route

Het kantoor van vertrek kan voor het TIR-vervoer een te volgen route voorschrijven. Dit kan gebeuren wanneer de douaneautoriteiten dit noodzakelijk achten. Dit doet zich voor als er zeer sterke aanwijzingen zijn dat er zich onregelmatigheden met het transport kunnen gaan voordoen.
In geval het vervoer van fraudegevoelige goederen (bijlage 44quater TVo. CDW) moet het kantoor van vertrek een te volgen route voorschrijven.
De vervoerder heeft de mogelijkheid om later van de route af te wijken. Hiervoor moet hij wel toestemming hebben van de douaneautoriteiten van het land waar hij zich op dat moment bevindt. Die douaneautoriteiten zullen u, als kantoor van vertrek, inlichten als er een afwijking van de route is toegestaan
(artikel 20 TIR-Overeenkomst en artikel 457ter TVo. CDW)