30.06.00 Strategische goederen

4 Taakverdeling

4.1 Taak Douane

De Douane houdt toezicht en controleert op de naleving van de vergunning- of meldplicht voor strategische goederen die onder douanetoezicht staan. De Douane verricht haar taak met betrekking tot strategische goederen:

1. Bij het toezicht en de controle op de naleving en de juistheid van de douaneformaliteiten die vervuld moeten worden op het grondgebied van Nederland.

2. In andere situaties waarbij goederen onder douanetoezicht staan.

3. Op verzoek van het ministerie van Buza of een daartoe bevoegde dienst.

In de bij b en c bedoelde situaties heeft de Douane een aangepaste taak.

Vraagbaak raadplegen

Wanneer bij controles blijkt dat er mogelijk sprake is van strategische goederen zonder dat de daarvoor vereiste formaliteiten zijn verricht, wordt de vraagbaak ingeschakeld. De vraagbaak legt de situatie voor aan de CDIU. Als de CDIU - na afstemming met Team POSS en/of het ministerie van Buza - het vermoeden bevestigen, geeft de CDIU ook aan hoe er verder gehandeld moet worden.

Toezicht en controle bij vervullen douaneformaliteiten

In de hiervoor bij punt a bedoelde situaties houdt de Douane toezicht en controleert op:

• de uitvoer van producten voor tweeërlei gebruik

• de doorvoer van producten voor tweeërlei gebruik

• het vervoer van producten voor tweeërlei gebruik via een derde land

• de uitvoer en doorvoer van militaire goederen

• militaire goederen waarvoor een IIC is afgegeven

• de invoer van lijst 1-stoffen

• de invoer van lijst 2-stoffen

Bij de uitvoering van de controle wordt gekeken of:

• een vergunning verplicht is

• een melding moet worden gedaan bij doorvoer van militaire goederen zonder overlading

• een uitzondering, vrijstelling of ontheffing van toepassing is op de vergunningplicht ( producten voor tweeërlei gebruik en militaire goederen of de meldplicht voor militaire goederen

• wordt voldaan aan de voorwaarden bij vervoer via een derde land van producten voor tweeërlei gebruik

• dan wel wordt voldaan aan de voorwaarden als een IIC is afgeven

• bij de in- en uitvoer een ontheffing voorhanden is voor lijst 1-stoffen

• bij de invoer van lijst 2-stoffen een verbod geldt

Toezicht en controle in andere situaties

De Douane verricht ook controles zonder dat er op dat moment douaneformaliteiten worden vervuld of vervuld hoeven te worden, waarbij de goederen wel onder douanetoezicht staan. Dit heeft onder andere betrekking op steekproefcontroles, uitgangscontroles, ambulante controles op zee- en/of luchthaventerreinen of op basis van informatie die de Douane heeft verzameld of van derden heeft ontvangen.

Toezicht en controle op verzoek

De Douane kan ook op verzoek van het ministerie van Buza, de FIOD of een andere opsporings- of inlichtingendienst controleren op het naleven van de meld- of vergunningplicht voor strategische goederen die onder douanetoezicht staan. Het verzoek kan betrekking hebben op goederen waarvoor geen douaneformaliteiten vervuld hoeven te worden (bijvoorbeeld bij doorvoer zonder overlading), maar ook op goederen waarvoor wel douaneformaliteiten vervuld moeten worden of vervuld zijn.

In deze gevallen verricht de Douane - in overleg met de BFC-er en de betreffende diensten - de controle.

Naar boven

4.1.1 Toezicht en controle op intra-Unie goederenstromen

De Douane oefent geen toezicht uit op de goederenstromen binnen de EU. Als de Douane bij een administratieve controle bescheiden aantreft die doen vermoeden dat er overbrenging van producten voor tweeërlei gebruik binnen de EU of overdracht uit Nederland van militaire goederen naar een lidstaat zonder vergunning plaats vindt, meldt zij dat aan de CDIU.

Naar boven

4.1.2 Toezicht en controle bij doorvoer met overlading militaire goederen

Bij doorvoer van militaire goederen met overlading in Nederland geldt een vergunningplicht. Zijn de militaire goederen of afkomstig van een bondgenoot of wanneer de bestemming een bondgenoot is, dan bestaat de mogelijkheid gebruik te maken van de algemene doorvoervergunning.

Bij een eventuele controle moet u maatregelen nemen om te voorkomen dat de goederen worden weggevoerd. Dit doet u door aan de aangever kenbaar te maken dat er geen toestemming tot wegvoering wordt gegeven voordat de controle op de vergunningplicht heeft plaatsgevonden.

Voorbeeld

• Aangifte militaire goederen uit een derde land voor opslag van goederen in een ruimte voor tijdelijke opslag (RTO) waarbij duidelijk is dat de bestemming een bedrijf in Hongarije is. Dit is doorvoer door Nederland van militaire goederen in de zin van het Bsg met als bestemming een bondgenoot. Hiervoor geldt een vergunningplicht. Omdat de vergunning geen voorwaarde vormt voor de opslag in entrepot, kan de opslag plaatsvinden. Hier kunt u maatregelen nemen om de controle op de vergunningplicht mogelijk te maken. U legt in dit geval een actieve melding op aan de vergunninghouder van het entrepot. In de regel zal in de douanevergunning zijn opgenomen dat bij uit- en doorvoer van militaire goederen een actieve meldingsplicht geldt.

• Aangifte voor extern Uniedouanevervoer (NCTS) van militaire goederen met bestemming een bondgenoot. Dit is doorvoer van militaire goederen in de zin van het Bsg. De Douane kan hier maatregelen nemen om te controleren of aan de vergunning- of meldplicht is voldaan.

Naar boven

4.1.3 Toezicht en controle bij doorvoer zonder overlading militaire goederen

Voor niet-Unie militaire goederen die binnenkomen en zonder overlading met hetzelfde vervoermiddel het Nederlandse grondgebied weer verlaten (doorvoer in de zin van het Bsg) is het afhankelijk van de herkomst of bestemming of een meldplicht of de vergunningplicht geldt. Controle op doorvoer zonder overlading vindt plaats als de Douane beschikt over informatie dat het doorvoer van militaire goederen betreft. Op verzoek voert de Douane gerichte controles uit op de naleving van de vergunningplicht of meldplicht bij doorvoer zonder overlading.

Voorbeeld

• Een zending militaire goederen uit Argentinië via Schiphol, zonder overlading, met bestemming Nieuw-Zeeland is doorvoer en valt onder de meldplicht.

• Een zending militaire goederen uit Argentinië via Rotterdam, zonder overlading, met bestemming Israël is doorvoer en valt onder de vergunningplicht. De vergunning behoort bij binnenkomst verleend te zijn.

Naar boven

4.1.4 Toezicht en controle op doorvoer van producten voor tweeërlei gebruik

Voor de doorvoer van producten voor tweeërlei gebruik kan in bepaalde gevallen een vergunning verplicht worden gesteld of de doorvoer worden verboden.

Gerichte controles om vast te stellen of voor doorvoerzendingen een verbod of vergunningplicht kan gaan gelden, voert de Douane uit als ze beschikt over voldoende informatie omtrent de bestemming van de goederen. Die informatie moet afkomstig zijn van Nederlandse of buitenlandse opsporings-, inlichtingen- of veiligheidsdiensten of het ministerie van Buza.

Naar boven

4.2 Taak vraagbaak Strategische goederen

De Douane maakt bij het toezicht op de wetgeving gebruik van de vraagbaak Strategische goederen/Wwm (verder vraagbaak).

De belangrijkste taken van de vraagbaak:

• de determinatie van strategische goederen en indeling in de lijst van militaire goederen of producten voor tweeërlei gebruik

• het aanleveren van relevante informatie aan de CDIU bij het ophouden van zendingen omdat e.e.a. kan leiden tot het stopzetten van de zending

• ondersteunen bij het opmaken van een proces-verbaal van een onregelmatigheid

• aanspreekpunt zijn voor en het verlenen van ondersteuning aan de collega’s

• het raadplegen van de helpdesk van de CDIU

• het overdragen van kennis aan de collega’s

• het ondersteunen van de afdeling Handhaving en het invoeren van risicosignalen in

  DOU-IT

• aanspreekpunt zijn voor de VGEM-coördinator van het regiokantoor en het voorleggen van beleidsmatige kwesties, rechts- en helpdeskvragen aan dossierhouders op het landelijk kantoor

• als deskundig intermediair op operationeel niveau contact onderhouden met de CDIU en team POSS

Bij onregelmatigheid altijd vraagbaak inschakelen

De vraagbaak wordt altijd ingeschakeld als bij een controle van strategische goederen een vermoedelijke onregelmatigheid wordt bevonden.

In principe neemt alleen de vraagbaak contact op met de helpdesk van de CDIU.

Naar boven

4.3 Taak CDIU

De CDIU is onder meer belast met:

• het behandelen van aanvragen en het afhandelen van vergunningen, IIC’s en BVO’s

• het beantwoorden van vragen van bedrijven en personen over de wetgeving over strategische goederen

• informatie-uitwisseling met vergunningafgevende instanties in lidstaten van de exportcontrole regimes

• - de controle op de afschrijvingen op de afgegeven vergunningen

• het adviseren van het bedrijfsleven over het strategisch karakter van goederen

• de operationele contacten met het ministerie van Buza, de Douane, team POSS en de FIOD

• de registratie, de beoordeling en de afhandeling van meldingen

• het bewaken van de opschortingstermijn van 10 werkdagen bij de uitvoer van producten voor tweeërlei gebruik

• het eventueel afgeven van een vergunning na een ad-hocbeschikking voor militaire goederen of catch-all-beschikking voor producten voor tweeërlei gebruik en informeren van de Douane daarover

• het eventueel afgeven van een vergunning na een catch-all-beschikkingvoor de doorvoer van goederen voor tweeërlei gebruik en informeren van de Douane daarover

• afgifte achteraf van een vergunning bij onregelmatigheden

• doet aan risicodetectie en biedt ondersteuning aan de afdeling Handhaving

• behandelt sondage- en indelingsverzoeken.

Helpdeskfunctie CDIU

De CDIU is het eerste aanspreekpunt voor de Douane (via de vraagbaak) bij de uitvoering van de werkzaamheden. Het gaat dan bijvoorbeeld om:

• bevestiging/ontkrachting van het vermoeden dat er sprake is van een onregelmatigheid.

• bevestiging van de indeling van goederen in de lijst met militaire goederen of de lijst met producten voor tweeërlei gebruik

• vragen over vergunningen, meldplicht en IIC’s

• het van toepassing zijn van vrijstellingen en ontheffingen

Telefonische bereikbaarheid

U kunt de CDIU bereiken op werkdagen tijdens de normale kantooruren. Buiten kantoortijden is de piketdienst van CDIU bereikbaar.

Mandaatregeling CDIU voor afgifte vergunningen

De CDIU geeft de vergunningen af voor strategische goederen, IIC’s en BVO’s voor militaire goederen. Zij doen dat namens de minister BH&O (Besluit mandaat en machtiging op het terrein van de buitenlandse handel 2019).

Informatie aan derden

Aangevers en andere betrokkenen die vragen hebben over vergunningen of andere formaliteiten betreffende strategische goederen of over het ophouden van de goederen in afwachting van een onderzoek naar de vergunningplicht, verwijst u door naar de CDIU.

Naar boven

4.4 Taak Team POSS

Team POSS:

• verricht onderzoeken bij bedrijven en personen die betrokken zijn bij de invoer, de uitvoer, de tussenhandel, de technische bijstand, de doorvoer, de overbrenging binnen de EU en de overdracht van strategische goederen

• geeft voorlichting aan bedrijven en personen over de wetgeving inzake strategische goederen en onderzoekt en analyseert de productie en handel in strategische goederen

• stelt risico’s vast voor strategische goederen en ondersteunt de RBO

• verleent bijstand bij onderzoek van goederen tijdens fysieke controle als dat nodig is om vast te stellen of goederen zijn opgenomen in de lijst met militaire goederen of de lijst met producten voor tweeërlei gebruik

• adviseert de Douane over het instellen van een monsteronderzoek door het Douane Laboratorium en geeft toestemming voor een eventuele vrijgave van de goederen in afwachting van de uitslag van het onderzoek of neemt zelf monsters voor onderzoek door laboratorium

• houdt toezicht op:

  • de in-, uit- en doorvoer van strategische goederen

  • de overdracht uit Nederland van militaire goederen

  • de overbrenging binnen de EU van producten voor tweeërlei gebruik

  • de tussenhandeldiensten in goederen voor tweeërlei gebruik

  • het verlenen van technische bijstand

• beslist bij onregelmatigheden op welke wijze de zaak wordt afgedaan en geeft daarover een schriftelijke terugkoppeling aan de CDIU en het DLTC.

Samenwerking bij administratieve controles

Om de controle op de naleving van de wetgeving strategische goederen zo effectief mogelijk te laten zijn, overlegt de Douane met team Poss voor het plannen van een administratieve controle. Zij kunnen ook gezamenlijk een administratieve controle uitvoeren.