31 Belasting berekening

31.1 Hoe wordt de belasting berekend?

Op basis van uw aangifte inkomstenbelasting krijgt u een aanslag inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen, waarop staat hoeveel belasting u moet betalen of terugkrijgt. Deze belasting wordt berekend aan de hand van 3 boxen, rekening houdend met onder andere uw heffingskortingen, aftrekposten en premies volksverzekeringen.

Op uw aanslag kunt u zien hoe uw belasting is berekend. Als u online aangifte doet, ziet u in het formulier alvast een voorlopige berekening van uw belasting. De uiteindelijke belasting op uw aanslag kan afwijken van deze berekening.

In dit hoofdstuk leest u hoe de belasting wordt berekend.

Naar boven

31.2 Box 1, box 2 en box 3

Het inkomen dat u in uw aangifte opgeeft is verdeeld over 3 boxen. In elke box vallen andere soorten inkomsten en voor elke box geldt een ander tarief waarover de belasting wordt berekend.

Naar boven

31.2.1 Box 1: inkomen uit werk en woning

Inkomsten die in box 1 vallen, zijn onder andere:

• winst uit onderneming

• loon, uitkering of pensioen

• fooien en andere inkomsten

• buitenlandse inkomsten

• inkomsten als freelancer, gastouder, artiest of beroepssporter

• periodieke uitkeringen (zoals uitkeringen van een lijfrente of alimentatiebetalingen)

• negatieve persoonsgebonden aftrek

• terugontvangen premies voor lijfrenten en dergelijke

• eigenwoningforfait

• kapitaalverzekeringen eigen woning

Uw inkomen in box 1 wordt verminderd met:

• reisaftrek openbaar vervoer

• aftrekbare kosten van de eigen woning

• uitgaven voor inkomensvoorzieningen, zoals premies voor lijfrenten

• persoonsgebonden aftrekposten

• te verrekenen verliezen in box 1

Over het restant moet u belasting betalen in box 1. Deze belasting wordt berekend over 4 schijven met verschillende tarieven. Welke tarieven voor u gelden is afhankelijk van uw leeftijd. De premie volksverzekeringen wordt ook berekend over uw inkomen in box 1.

U bereikt in 2016 nog niet de AOW-leeftijd:

U hebt vóór 2016 de AOW-leeftijd al bereikt
Tarieven box 1 als u bent geboren vóór 1 januari 1946

Tarieven box 1 als u bent geboren op of na 1 januari 1946 maar vóór 1 oktober 1950

U bereikt in 2016 de AOW-leeftijd

Er geldt een andere berekening in schijf 1 en schijf 2 vanaf het moment dat u de AOW-leeftijd bereikt. Als u in 2016 de AOW-leeftijd krijgt, is het percentage voor schijf 1 en schijf 2 afhankelijk van de maand waarin u de AOW-leeftijd bereikt.

Tarieven box 1, schijf 1 en 2 als u in 2016 de AOW-leeftijd bereikt

Tarieven box 1, schijf 3 en 4 als u in 2016 de AOW-leeftijd bereikt

Tariefsaanpassing eigen woning

Is uw inkomen in box 1 zonder de aftrek voor de eigen woning hoger dan € 66.421? En hebt u aftrekbare kosten voor uw eigen woning? Dan is uw belastingvoordeel lager vanwege de tariefsaanpassing aftrek eigen woning. Zie het hoofdstuk 'Eigen woning en restschuld vroegere eigen woning' en dan ' Tariefsaanpassing eigen woning'.

U ziet de tariefsaanpassing terug op uw aanslag en in de voorlopige berekening van de online aangifte.

Naar boven

31.2.2 Box 2: inkomen uit aanmerkelijk belang

Als u een aanmerkelijk belang hebt, moet u belasting betalen over de voordelen die u hieruit hebt. U kunt 2 soorten voordelen hebben:

• reguliere voordelen, zoals dividend

• vervreemdingsvoordelen, zoals verkoopwinst op aandelen

Deze voordelen worden verminderd met uw persoonsgebonden aftrekposten en te verrekenen verliezen in box 2. Over het restant, uw inkomen uit aanmerkelijk belang, betaalt u 25% belasting.

Naar boven

31.2.3 Box 3: inkomen uit sparen en beleggen

Hebt u vermogen, zoals spaargeld, aandelen of een tweede woning? Dan berekenen wij een vast percentage van uw grondslag sparen en beleggen als uw inkomen in box 3. Wij noemen dit het voordeel uit sparen en beleggen.

Uw grondslag sparen en beleggen is de waarde van uw vermogen op 1 januari. Een deel van dit vermogen is vrijgesteld van belasting, het heffingsvrij vermogen. U berekent uw grondslag sparen en beleggen als volgt:

Grondslag sparen en beleggen = bezittingen - (schulden - schuldendrempel) - heffingsvrij vermogen

De schuldendrempel is € 3.000 en het heffingsvrij vermogen is € 24.437 per persoon. Zie voor meer informatie over de waarde van bezittingen en schulden het hoofdstuk 'Bezittingen en schulden (box 3)'.

Het inkomen in box 3 (uw voordeel uit sparen en beleggen) is 4% van deze grondslag. Dit bedrag wordt nog verder verminderd met eventuele persoonsgebonden aftrekposten.

Over het voordeel uit sparen en beleggen betaalt u 30% belasting.

Grondslag sparen en beleggen met een fiscale partner
Hebt u het hele jaar een fiscale partner of kiest u ervoor om het hele jaar fiscale partners te zijn? Dan gaat het om uw de gezamenlijke bezittingen en schulden in box 3. Er geldt dan een schuldendrempel van € 6.000 en een heffingsvrij vermogen van € 48.874 voor u samen.

De grondslag sparen en beleggen mag u verdelen zoals u wilt, als het totaal maar 100% is. Zie het hoofdstuk 'Fiscaal partnerschap' en dan 'Gevolgen fiscaal partnerschap'.

Naar boven

31.3 Aftrekposten

Uw inkomen wordt verminderd met aftrekposten, waardoor u minder belasting betaalt. Sommige aftrekposten worden in een specifieke box verrekend, zoals de (hypotheek)renteaftrek voor uw eigen woning en de reisaftrek openbaar vervoer in box 1, maar de meeste aftrekposten worden verrekend onafhankelijk van welke inkomsten u hebt. Het gaat dan om de persoonsgebonden aftrekposten.

De persoonsgebonden aftrekposten zijn:

• aftrek betaalde partneralimentatie en andere onderhoudsverplichtingen

• aftrek specifieke zorgkosten

• aftrek voor tijdelijk verblijf thuis ernstig gehandicapten

• aftrek studiekosten en andere scholingsuitgaven

• aftrek onderhoudskosten voor een rijksmonumentenpand

• aftrek kwijtgescholden durfkapitaal

• aftrek giften

• restant persoonsgebonden aftrek

Deze aftrekposten worden verrekend met de verschillende boxen in een specifieke volgorde: de aftrek wordt eerst verrekend met uw inkomen in box 1. Blijft er dan nog aftrek over, dan wordt deze verrekend met een eventueel inkomen in box 3. Als er vervolgens nog aftrek overblijft wordt dit verrekend met een inkomen in box 2.

Als er een restant overblijft dan kunt u dat misschien in latere jaren verrekenen. Zie het hoofdstuk 'Restant persoonsgebonden aftrek'.

Naar boven

31.4 Te verrekenen belasting

Naast de belasting over uw inkomsten en de vermindering door uw aftrekposten, wordt bij de aanslag ook rekening gehouden met belasting die u al betaald hebt en mag verrekenen. Zie het hoofdstuk 'Te verrekenen belasting'.