Aangifte-selectie

Uit onderzoek is gebleken dat er in de periode 2012-2019 door de Belastingdienst fouten zijn gemaakt bij de selectie van aangiften inkomstenbelasting voor extra controle. Daarom werd een deel van de aangiften uit deze periode opnieuw beoordeeld. Een aantal aangiften bleek niet geselecteerd te zijn om fiscale redenen. Dat had niet mogen gebeuren. Daarom was er recht op een financiële compensatie. Hiervoor werd de Wet compensatie wegens selectie aan de Poort opgesteld. De wet ging in op 1 januari 2024.

Het onderzoek naar de selectie van aangiften is inmiddels afgerond. Alle mensen die recht hebben op een compensatie zijn hierover geïnformeerd. Ook is de compensatie aan iedereen uitbetaald. In januari 2025 is het Aangifte-selectie Portaal offline gegaan.

Op deze pagina vindt u meer informatie over de selectie van aangiften en de fouten die hierbij zijn gemaakt. Ook leest u wat u zelf nog kunt doen als 1 of meer aangiften van u in het onderzoek zaten.

Over aangifte-selectie

• Waarom worden aangiften geselecteerd voor extra controle?

  Miljoenen mensen doen elk jaar hun belastingaangifte. Meestal gaat het goed, maar soms worden er fouten gemaakt. Mensen vullen dan per ongeluk of bewust verkeerd hun aangifte in. Dit kan ervoor zorgen dat ze te weinig belasting betalen. Een belangrijke taak van de Belastingdienst is dit te voorkomen.

  Daarom voeren we op alle aangiften een controle uit. Omdat er elk jaar miljoenen aangiften worden gedaan, voeren we automatische controles uit. De aangiften waarin we iets opvallends zien, worden geselecteerd voor een handmatige controle door een medewerker.

  Met de controles op aangiften krijgen we ook meer zicht op de risico’s van fouten en fraude. Medewerkers die de aangiften beoordelen, kunnen bijvoorbeeld zien welke fouten vaak voorkomen. Zo kunnen we fraude in de toekomst beter voorkomen.

• Wat ging er fout bij de selectie van aangiften?

  Begin 2022 deed PricewaterhouseCoopers (PwC) onderzoek naar het proces van controle en selectie van aangiften bij de Belastingdienst. Hieruit bleek dat aangiften inkomstenbelasting in de jaren 2012-2019 niet altijd op gelijke manier werden behandeld.

  Bij sommige aangiften konden we niet met zekerheid stellen dat deze terecht werden geselecteerd voor een extra controle. Terecht wil zeggen dat ze om de inhoud van de aangifte werden geselecteerd. Bij een deel van de aangiften konden mogelijk ook andere redenen een rol hebben gespeeld. Bijvoorbeeld de religie van iemand. Gegevens die fiscaal niet belangrijk zijn, mogen geen reden voor extra controles zijn. De Belastingdienst mag aangiften alleen selecteren op gegevens die met de inhoud van de aangifte te maken hebben.

  Aangiften waarbij het risico bestaat dat ze onterecht zijn geselecteerd, zijn daarom opnieuw beoordeeld. Bleek uit dit onderzoek dat er geen fiscale reden was voor de selectie? Dan had iemand recht op een financiële compensatie.

• Herbeoordeling selectie van aangiften

  Ruim 20.500 geselecteerde aangiften inkomstenbelasting over 2012-2019 zijn door ons opnieuw beoordeeld. Bij elk van deze aangiften hebben we bekeken wat de reden van de selectie is geweest.

  Terechte selectie

  Konden we een fiscale reden vinden voor de selectie? Dat wil zeggen: een selectie op basis van de inhoud van de aangifte? Dan is er een terechte selectie geweest. Voorbeelden van fiscale redenen zijn:

  • onjuiste aftrek van giften, kosten voor studie of aftrek van resultaat uit overige werkzaamheden (ROW)
    Bijvoorbeeld omdat de gift was gegeven aan een organisatie die niet in het ANBI-register staat, terwijl dit wel een voorwaarde is. Of de opgegeven kosten voor studie zijn onduidelijk omschreven in de aangifte. Of opgegeven inkomsten zijn niet duidelijk omschreven of ze worden op een verkeerde plek ingevuld.
  • bedragen kloppen niet met andere informatie die bij ons bekend is
    Een bedrag aan loonheffingen klopt bijvoorbeeld niet met de loongegevens die we van de werkgever hebben ontvangen.

  Geen selectie om fiscale redenen

  Konden we in het onderzoek geen fiscale reden vinden voor de selectie van de aangiften? Dan konden we niet met zekerheid zeggen dat de selectie terecht was. De persoon die de aangifte deed heeft daarom recht op een compensatie.

• Recht op financiële compensatie

  Op 1 januari 2024 is de Wet compensatie wegens selectie aan de poort ingegaan. Hiermee konden we financiële compensatie geven aan de mensen die hier recht op hebben. Iedereen die een compensatie kreeg, werd hierover geïnformeerd via een brief.

  Voor de hoogte van de compensatie is gekeken naar het nadeel dat iemand heeft gehad van de selectie voor een extra controle. Door de extra controle werd het verzamelinkomen uit de aangifte gewijzigd. Dit werd door ons hoger vastgesteld. Met een hoger verzamelinkomen moest iemand meer belasting betalen. Dit was niet gebeurd als de aangifte niet was geselecteerd voor extra controle. De verhoging van het verzamelinkomen is dus het nadeel dat iemand heeft gehad van de onterechte aangifte-selectie.

  Het kabinet heeft besloten dat de compensatie gelijk moet zijn aan het nadeel dat iemand heeft gehad. Dit betekent dat de compensatie net zo hoog is als de verhoging van het verzamelinkomen. Dus het verschil tussen het bedrag dat werd opgegeven als verzamelinkomen in de aangifte en het door ons vastgestelde bedrag. In de compensatie zit ook een rentevergoeding.

  Soms heeft de wijziging van de aangifte ook gevolgen gehad voor andere belastingen, premies volksverzekeringen of inkomensafhankelijke regelingen. Hiervoor kan een verzoek om extra compensatie worden gedaan. Hoe u dit kunt doen, leest u verderop bij 'Ik wil een verzoek om extra compensatie doen'.

• Afronding onderzoek Aangifte-selectie

  Medio 2024 heeft de Belastingdienst het onderzoek naar de selectie van aangiften afgerond. Alle mensen die recht hebben op een compensatie hebben hierover een beschikking ontvangen. Ook is de compensatie aan iedereen uitbetaald.

  Het Aangifte-selectie Portaal is in januari 2025 offline gegaan. U kunt daarom niet meer inloggen op uw persoonlijke pagina om uw gegevens te bekijken. Hebt u nog vragen over het onderzoek naar de selectie van uw aangifte(n)? Het Aangifte-selectie Informatiepunt blijft bereikbaar via 0800 - 82 95 456 (gratis). Wij zijn bereikbaar van maandag tot en met vrijdag tussen 8.00 en 17.00 uur en beantwoorden graag uw vragen.

Wat kan ik doen?

Hebt u een brief gekregen over het onderzoek naar de selectie van uw aangifte? En wilt u nog een verzoek of melding doen? Lees hierna wat de mogelijkheden zijn.

• Ik wil een verzoek om extra compensatie doen

  Soms heeft de wijziging van de aangifte ook gevolgen gehad voor andere belastingen, premies volksverzekeringen of inkomensafhankelijke regelingen. Inkomensafhankelijke regelingen zijn regelingen waarbij het inkomen van invloed is op het bedrag dat iemand krijgt. Voorbeelden hiervan zijn toeslagen, zoals de huurtoeslag.

  Hebt u compensatie gekregen voor een onterechte aangifte-selectie? En vermoedt u dat u recht hebt op een extra compensatie? Dan kunt u hiervoor een verzoek doen. Dit is mogelijk tot maximaal 1 jaar na de datum die op uw beschikking staat.

  U vraagt de extra compensatie aan per brief. Hierin geeft u aan waarom u vermoedt u dat uw gewijzigde aangifte ook nadelige gevolgen heeft gehad voor de aanvraag van bijvoorbeeld toeslagen of kortingen. Wij vragen u verder om in ieder geval het volgende in de brief te zetten:

  • de datum waarop u de brief verstuurt
  • uw naam en adres
  • de belastingen, premies volksverzekeringen of inkomensafhankelijke regelingen waarover het gaat (met daarbij het jaartal of de jaartallen)
  • uw telefoonnummer en burgerservicenummer (bsn)
    Dat is niet verplicht, maar zo kunnen wij u sneller uitleg geven of vragen stellen als dat nodig is
  • uw naam en handtekening onderaan de brief.

  Daarnaast is het handig als u een idee hebt van de hoogte van de extra compensatie die u wilt aanvragen, vanwege de nadelige gevolgen die u vermoedt. Als u daar een inschatting van kunt maken, dan verzoeken wij u deze ook in de brief te zetten.

  Stuur de brief in een envelop met postzegel naar:
  Belastingdienst
  Postbus 2508
  6401 DA  Heerlen

  Het is belangrijk dat u aannemelijk maakt dat het nadeel dat u hebt gehad een direct gevolg was van het verhoogde verzamelinkomen. U kunt hiervoor extra informatie en bewijzen meesturen. Bijvoorbeeld bewijs waarin u kunt laten zien dat u toeslagen bent misgelopen door de wijziging van de aangifte. Let op: deze documenten worden niet teruggestuurd. Stuur daarom alleen kopieën mee.

• Ik wil een verzoek om schadevergoeding doen

  Hebt u compensatie gekregen voor een onterechte aangifte-selectie, maar vindt u dat u meer schade hebt gehad? Of hebt u een brief ontvangen dat u geen compensatie krijgt, maar vermoedt u dat u wel schade hebt gehad? Dan kunt u een verzoek om schadevergoeding doen.

  Het is belangrijk dat u aannemelijk kunt maken dat uw schade een direct gevolg is van een gewijzigde aangifte na een onterechte aangifte-selectie. Wij kunnen u daarom vragen om extra documenten op te sturen.

  Op de pagina Verzoek schadevergoeding kunt u een formulier downloaden. Vul op het formulier uw verzoek zo duidelijk mogelijk in. Beantwoord daarbij de volgende vragen:

  • Wat heeft de Belastingdienst gedaan waardoor u denkt of vindt dat u schade hebt geleden?
  • Wat is het directe verband tussen wat de Belastingdienst gedaan heeft en de schade die u vermoedt?
  • Hebt u zelf ook een bijdrage/schuld aan de situatie die is ontstaan?
  • Hoe groot is uw schade vermoedelijk?

  In het formulier wordt bij onderdeel 7 gevraagd een organisatieonderdeel te kiezen, zodat u een adres krijgt. U hoeft hier geen keuze te maken. In het geval van Aangifte-selectie kunt u het formulier opsturen in een envelop met postzegel naar het volgende adres:
  Belastingdienst
  Postbus 2508
  6401 DA  Heerlen

  Schrijf duidelijk 'Verzoek om schadevergoeding' op de envelop.

  U kunt ook extra informatie en bewijzen meesturen. Let op: deze documenten worden niet teruggestuurd. Stuur daarom alleen kopieën mee.

• Ik wil een inzageverzoek doen

  Wilt u weten welke persoonsgegevens wij van u hebben gebruikt en opgeslagen? Dan kunt u een inzageverzoek doen. U ontvangt dan een document met de gegevens die wij van u hebben.

  U kunt uw inzageverzoek schriftelijk doen door een brief te sturen in een envelop met postzegel naar:
  Belastingdienst
  Postbus 2508
  6401 DA  Heerlen

  In de brief zet u:

  • uw vraag om inzage te krijgen in uw persoonsgegevens
  • uw contactgegevens (naam, adres, postcode en woonplaats)
  • het telefoonnummer waarop u overdag bereikbaar bent
  • het kenmerk van de brief die u van ons ontving over uw aangifte-selectie

  In de meeste gevallen kunnen wij inzage geven in uw persoonsgegevens. Soms zorgt wetgeving ervoor dat wij u geen of maar een deel van de gegevens kunnen geven. De reden hiervoor kan zijn dat er in uw situatie sprake is van toezicht of inspectie. En dat inzage in uw gegevens op dat moment een nadelig effect kan hebben op dat proces. Als u geen of beperkt inzage in uw gegevens krijgt, legt de Belastingdienst dat uit in de brief die u ontvangt. Bent u het niet eens met deze beschikking, dan kunt u daartegen bezwaar maken.

  We reageren over het algemeen binnen 4 weken op uw inzageverzoek. Het kan soms zijn dat we meer tijd nodig hebben. Volgens de wet mogen we er dan 2 maanden langer over doen. Als we die extra tijd nodig hebben, dan krijgt u daar een bericht over.

• Ik wil een klacht indienen

  Hebt u een klacht over hoe u door ons bent behandeld rond het onderzoek naar de aangifte-selectie? Neem dan contact op. We komen graag met u tot een oplossing.

  U kunt uw klacht telefonisch doorgeven via 0800 - 235 83 56 (gratis).

  U kunt uw klacht ook schriftelijk indienen. Gebruik daarvoor het klachtenformulier van de Belastingdienst. Wilt u zelf een brief schrijven? Zet daar dan in:

  • uw naam, adres en burgerservicenummer (bsn)
  • uw telefoonnummer
    Dit is niet verplicht, maar we willen u graag bellen om met u te praten over wat er is gebeurd
  • de datum waarop u de klacht verstuurt
  • uw klacht
    Schrijf zo duidelijk mogelijk op waar uw klacht over gaat. U kunt ook documenten meesturen die extra informatie geven over uw klacht. Deze documenten worden niet teruggestuurd. Stuur daarom alleen kopieën mee.

  Stuur het formulier of uw brief in een envelop met postzegel naar:
  Klacht
  Belastingdienst
  Postbus 4660
  6803 EP  Arnhem

  Bent u niet tevreden over de manier waarop we uw klacht hebben behandeld? Dan kunt u een verzoekschrift indienen bij de Nationale ombudsman. Dit kan online of door te bellen naar 0800 - 335 55 55 (gratis). De ombudsman zal dan onderzoeken of wij uw klacht goed hebben afgerond. Let op: dit is alleen mogelijk ná contact met de Belastingdienst.

• Ik wil contact

  Voor meer informatie of uitleg over de selectie van uw aangifte kunt u bellen naar 0800 - 829 54 56 (gratis). We zijn bereikbaar van maandag tot en met vrijdag tussen 8.00 en 17.00 uur.