Ik wil een modelovereenkomst gebruiken. Maar welke?
Let op!
Even voor de zekerheid: hebt u echt een modelovereenkomst nodig? Doorloop eerst ons stappenplan als u dat nog niet hebt gedaan.
Als u een modelovereenkomst wilt gebruiken, bepaalt u zelf welke. Dat kunnen wij niet voor u doen. Maar we kunnen u wel op weg helpen.
Kies de situatie die voor u geldt:
- Ik ben opdrachtgever en ik maak géén gebruik van een intermediair
Dan sluit u rechtstreeks een contract met de opdrachtnemer. U kiest daarvoor een modelovereenkomst die past bij de manier waarop de opdrachtnemer voor u gaat werken.
Welke?
Dat hangt af van de afspraken die u met de opdrachtnemer maakt over de manier van werken. Die moeten ervoor zorgen dat er geen sprake is van loondienst. Geef dus antwoord op de volgende vraag:
Welk kenmerk van loondienst ontbreekt bij het uitvoeren van de opdracht?
Het antwoord op deze vraag bepaalt welke modelovereenkomst u kunt gebruiken. Want de modelovereenkomsten zijn zo geschreven, dat 1 of 2 van die kenmerken ontbreken. Welk kenmerk ontbreekt, hebben we steeds duidelijk aangegeven. U kiest de modelovereenkomst die aansluit bij uw situatie.
Wat zijn dan de kenmerken van loondienst?
Dat zijn er 3:
- De werknemer moet persoonlijk voor de werkgever werken en mag zich dus niet zonder toestemming laten vervangen. Dit noemen we de verplichting tot persoonlijke arbeid.
- Tussen de werkgever en de werknemer bestaat een gezagsverhouding. Dus de werkgever kan bepalen hoe de werknemer het werk moet doen.
- De werkgever moet de werknemer loon betalen voor het werk.
De opdrachtnemer werkt waarschijnlijk niet gratis voor u. Maar misschien wel zonder gezagsverhouding. Of zonder de verplichting om het werk persoonlijk te doen.
Dus is er geen sprake van een gezagsverhouding? Kies dan 1 van de modelovereenkomsten die uitgaan van 'geen werkgeversgezag'. Kan de opdrachtnemer zelf een vervanger kiezen? Gebruik dan een modelovereenkomst die uitgaat van 'geen verplichting tot persoonlijke arbeid'. Of neem een modelovereenkomst die ervan uitgaat dat beide kenmerken ontbreken.
Lukt het niet om zó te werken dat 1 van de kenmerken van loondienst ontbreekt? Dan is de opdrachtnemer bij u in loondienst. En kunt u geen modelovereenkomst gebruiken.
Algemene modelovereenkomst gebruiken? Of 1 voor branches en beroepsgroepen?
Wat u wilt. Zolang de modelovereenkomst maar past bij de manier waarop de opdrachtnemer voor u gaat werken.
Maar de modelovereenkomsten voor branches en beroepsgroepen zijn er natuurlijk niet voor niets. Ze sluiten beter aan bij de omstandigheden van die branche of beroepsgroep.
Daarom kan het handig zijn zo'n modelovereenkomst te kiezen in plaats van een algemene. Voor veel branches en beroepsgroepen is er een modelovereenkomst. Maar niet voor alle.
Modelovereenkomst gekozen?
Lees de overeenkomst dan goed door. Om te bepalen of deze inderdaad past bij uw opdracht en de afspraken die u met de opdrachtnemer wilt maken.
Soms zijn er voor dezelfde situatie verschillende modelovereenkomsten. Voor werken zonder werkgeversgezag zijn bijvoorbeeld 2 algemene modelovereenkomsten. Dat komt doordat 2 belangenorganisaties ons overeenkomsten hebben voorgelegd die net iets van elkaar verschillen. In dat geval is het verstandig de modelovereenkomsten goed door te lezen, om te kijken welke het beste past bij de manier waarop u gaat samenwerken.
Bedenk bij het lezen: de modelovereenkomst hoeft niet precies aan te sluiten. Want aanpassen aan uw situatie mag. Maar alleen de tekst die niet geel gemarkeerd is.
- Ik ben opdrachtgever en ik maak gebruik van een intermediair
Soms hebt u dan helemaal geen modelovereenkomst nodig. Dat hangt af van de rol van de intermediair.
U gebruikt de intermediair alleen om een geschikte opdrachtnemer te vinden
Dat noemen we bemiddeling: de intermediair zoekt alleen een geschikte opdrachtnemer voor uw opdracht. En ú bent de opdrachtgever van de opdrachtnemer.
In dit geval zijn er 2 overeenkomsten nodig:
- 1 tussen u en de intermediair voor de bemiddelingsopdracht
- 1 tussen u en de opdrachtnemer voor uw opdracht
Voor de bemiddelingsopdracht hoeft u geen modelovereenkomst te gebruiken. Want de vraag 'wel of geen loondienst' speelt daar niet.
Voor de opdracht van de opdrachtnemer gebruikt u wel een modelovereenkomst. Kies er dan 1 die past bij de manier waarop de opdrachtnemer voor u gaat werken. Dat doet u op dezelfde manier als wanneer u géén gebruik maakt van een intermediair. Lees daarvoor: Ik ben opdrachtgever en ik maak géén gebruik van een intermediair. U kunt deze situatie hierboven kiezen.
Liever 1 overeenkomst gebruiken? Voor de afspraken met de intermediair over de bemiddeling én voor de afspraken met de opdrachtnemer over de opdracht? Dat kan. Kijk of u 1 van deze 2 algemene modelovereenkomsten kunt gebruiken:
- de algemene modelovereenkomst 'bemiddeling, ontbreken van werkgeversgezag' van de Algemene Bond Uitzendondernemingen (ABU)
- de algemene modelovereenkomst 'bemiddeling, vrije vervanging' van de Algemene Bond Uitzendondernemingen (ABU)
Naar algemene modelovereenkomsten
U huurt de opdrachtnemer via een intermediair in
Dat noemen we tussenkomst. De intermediair is dan de opdrachtgever van de opdrachtnemer die uw opdracht gaat uitvoeren. U niet.
Denk aan een uitzendkracht die via een uitzendbureau voor u komt werken. Of aan een freelancer die via een detacheringsbureau bij u werkt.
In dit geval hebt u geen modelovereenkomst nodig. Want u sluit zelf géén overeenkomst met de opdrachtnemer. Dat doet de intermediair.
- Ik ben opdrachtnemer en ik maak géén gebruik van een intermediair
Dan sluit u rechtstreeks een contract met uw opdrachtgever. U kiest daarvoor een modelovereenkomst die past bij de manier waarop u voor uw opdrachtgever gaat werken.
Welke?
Dat hangt af van de afspraken die u met uw opdrachtgever maakt over de manier van werken. Die moeten ervoor zorgen dat er geen sprake is van loondienst. Geef dus antwoord op de volgende vraag:
Welk kenmerk van loondienst ontbreekt bij het uitvoeren van de opdracht?
Het antwoord op deze vraag bepaalt welke modelovereenkomst u kunt gebruiken. Want de modelovereenkomsten zijn zo geschreven, dat 1 of 2 van die kenmerken ontbreken. Welk kenmerk ontbreekt, hebben we steeds duidelijk aangegeven. U kiest de modelovereenkomst die aansluit bij uw situatie.
Wat zijn dan de kenmerken van loondienst?
Dat zijn er 3:
- De werknemer moet persoonlijk voor de werkgever werken en mag zich dus niet zonder toestemming laten vervangen. Dit noemen we de verplichting tot persoonlijke arbeid.
- Tussen de werkgever en de werknemer bestaat een gezagsverhouding. Dus de werkgever kan bepalen hoe de werknemer het werk moet doen.
- De werkgever moet de werknemer loon betalen voor het werk.
U werkt waarschijnlijk niet gratis voor uw opdrachtgever. Maar misschien wel zonder gezagsverhouding. Of zonder de verplichting om het werk persoonlijk te doen.
Dus is er geen sprake van een gezagsverhouding? Kies dan 1 van de modelovereenkomsten die uitgaan van 'geen werkgeversgezag'. Kunt u zelf bepalen door wie u zich laat vervangen? Gebruik dan een modelovereenkomst die uitgaat van 'geen verplichting tot persoonlijke arbeid'. Of neem een modelovereenkomst die ervan uitgaat dat beide kenmerken ontbreken.
Lukt het niet om zó te werken dat 1 van de kenmerken van loondienst ontbreekt? Dan bent u in loondienst bij uw opdrachtgever. En kunt u geen modelovereenkomst gebruiken.
Algemene modelovereenkomst gebruiken? Of 1 voor branches en beroepsgroepen?
Wat u wilt. Zolang de modelovereenkomst maar past bij de manier waarop u voor uw opdrachtgever gaat werken.
Maar de modelovereenkomsten voor branches en beroepsgroepen zijn er natuurlijk niet voor niets. Ze sluiten beter aan bij de omstandigheden van die branche of beroepsgroep.
Daarom kan het handig zijn zo'n modelovereenkomst te kiezen in plaats van een algemene. Voor veel branches en beroepsgroepen is er een modelovereenkomst. Maar niet voor alle.
Modelovereenkomst gekozen?
Lees de overeenkomst dan goed door. Om te bepalen of deze inderdaad past bij uw opdracht en de afspraken die u met uw opdrachtgever wilt maken.
Soms zijn er voor dezelfde situatie verschillende modelovereenkomsten. Voor werken zonder werkgeversgezag zijn bijvoorbeeld 2 algemene modelovereenkomsten. Dat komt doordat 2 belangenorganisaties ons overeenkomsten hebben voorgelegd die net iets van elkaar verschillen. In dat geval is het verstandig de modelovereenkomsten goed door te lezen. Om te kijken welke het beste past bij de manier waarop u gaat samenwerken.
Bedenk bij het lezen: de modelovereenkomst hoeft niet precies aan te sluiten. Want aanpassen aan uw situatie mag. Maar alleen de tekst die niet geel gemarkeerd is.
- Ik ben opdrachtnemer en ik maak gebruik van een intermediair
U kiest een modelovereenkomst die past bij de rol van de intermediair én bij de manier waarop u voor uw opdrachtgever gaat werken.
De rol van de intermediair is het uitgangspunt.
U gebruikt de intermediair alleen om u in contact te brengen met de opdrachtgever
Dat noemen we bemiddeling. Degene voor wie u de opdracht gaat uitvoeren, is dan uw opdrachtgever.
In dit geval zijn er 2 overeenkomsten nodig:
- 1 tussen u en de intermediair voor de bemiddelingsopdracht
- 1 tussen u en de opdrachtgever voor de opdracht die u gaat doen
Voor de bemiddelingsopdracht kunt u de algemene modelovereenkomst 'bemiddeling' van de Nederlandse Bond van Bemiddelings- en Uitzendondernemingen (NBBU) gebruiken. Maar u hoeft geen modelovereenkomst te gebruiken. Want de vraag 'wel of geen loondienst' speelt niet bij bemiddeling.
Voor de opdracht bij uw opdrachtgever gebruikt u wel een modelovereenkomst. Kies er dan 1 die past bij de manier waarop u gaat werken. Dat doet u op dezelfde manier als wanneer u géén gebruik maakt van een intermediair. Lees daarvoor: Ik ben opdrachtnemer en ik maak géén gebruik van een intermediair. U kunt deze situatie hierboven kiezen.
Liever 1 overeenkomst gebruiken? Voor de afspraken met de intermediair over de bemiddeling én voor de afspraken met uw opdrachtgever? Dat kan. Kijk of u 1 van deze 2 algemene modelovereenkomsten kunt gebruiken:
- de algemene modelovereenkomst 'bemiddeling, ontbreken van werkgeversgezag' van de Algemene Bond Uitzendondernemingen (ABU)
- de algemene modelovereenkomst 'bemiddeling, vrije vervanging' van de Algemene Bond Uitzendondernemingen (ABU)
Naar algemene modelovereenkomsten
U werkt via een intermediair voor een klant van de intermediair
Dat noemen we tussenkomst. De intermediair is dan uw opdrachtgever. Niet degene voor wie u de opdracht uitvoert.
Voorbeeld van tussenkomst? Als u via een uitzendbureau of een detacheringsbureau voor iemand werkt.
Bij de laatste voorwaarde gaat het om eisen die uw intermediair kan toetsen. En om eisen die u zelf afspreekt met uw intermediair.In dit geval sluit u alleen een overeenkomst met de intermediair. Daarvoor kunt u de algemene modelovereenkomst 'tussenkomst' gebruiken als u aan deze 3 voorwaarden voldoet:
- Er is geen gezagsverhouding tussen u en de intermediair. Dat wil zeggen dat de intermediair niet kan bepalen hoe u uw werk doet.
- U staat niet onder leiding en toezicht van degene voor wie u de opdracht uitvoert.
- U voldoet aan bepaalde eisen om aannemelijk te maken dat u werkt als ondernemer.
Kijk samen met uw intermediair of u voldoet aan de 3 voorwaarden om deze modelovereenkomst te kunnen gebruiken.Veel van die eisen staan al in de algemene modelovereenkomst 'tussenkomst':
- U mag ook voor andere opdrachtgevers werken.
- U betaalt zelf de hulpmiddelen, gereedschappen en materialen die u voor de opdracht nodig hebt.
- U bent ingeschreven bij de Kamer van Koophandel.
- U hebt een btw-identificatienummer.
- U bent aansprakelijk voor schade bij degene voor wie u de opdracht uitvoert.
- Als er een relatie- of concurrentiebeding is, mag dat niet zo streng zijn dat u niet meer als ondernemer kunt werken.
- Als degene voor wie u de opdracht uitvoert, niet betaalt, ligt het risico bij u.
Let op!
Zorg ervoor dat u niet te lang maar 1 opdrachtgever hebt. Want als u te lang via 1 intermediair werkt en geen andere opdrachtgevers hebt, kan er toch sprake zijn van loondienst.
- Ik ben intermediair en ik breng opdrachtgever en opdrachtnemer met elkaar in contact
Dat noemen we bemiddeling: u brengt vraag en aanbod bij elkaar.
Daarna sluiten opdrachtgever en opdrachtnemer een overeenkomst. U bent daarin geen partij. Ook niet als de opdrachtnemer u bijvoorbeeld betaalt om facturen te maken die naar de opdrachtgever gaan.
Voor bemiddeling hoeft u geen modelovereenkomst te gebruiken
Omdat de vraag 'wel of geen loondienst' niet speelt bij u en de opdrachtgever of opdrachtnemer voor wie u bemiddelt. Die speelt alleen bij de opdrachtgever en de opdrachtnemer.
Maar het kan wel
Als u wilt, kunt u de algemene modelovereenkomst 'bemiddeling' van de Nederlandse Bond van Bemiddelings- en Uitzendondernemingen (NBBU) gebruiken. Deze modelovereenkomst regelt alleen de afspraken tussen u en de opdrachtnemer of opdrachtgever voor wie u bemiddelt.
Daarnaast zijn er 2 modelovereenkomsten die niet alleen de afspraken over de bemiddeling regelen, maar ook de afspraken tussen de opdrachtgever en de opdrachtnemer. Dat zijn:
- de algemene modelovereenkomst 'bemiddeling, ontbreken van werkgeversgezag' van de Algemene Bond Uitzendondernemingen (ABU)
- de algemene modelovereenkomst 'bemiddeling, vrije vervanging' van de Algemene Bond Uitzendondernemingen (ABU)
Als u 1 van deze overeenkomsten gebruikt, zijn voor u alleen de afspraken over de bemiddeling van belang.
- Ik ben intermediair en de opdrachtnemer werkt via mij voor een klant van mij
Dat noemen we tussenkomst. Dat betekent dat u de opdrachtgever bent van de opdrachtnemer die voor uw klant gaat werken. En dat u een overeenkomst sluit met de opdrachtnemer.
Voorbeelden van tussenkomst? Als u uitzendkrachten bij uw klanten laat werken. Of als u opdrachtnemers bij uw klanten detacheert. Of als u personeel uitleent.
Voor tussenkomst is 1 algemene modelovereenkomst
Dat is de algemene modelovereenkomst 'tussenkomst'.
Die kunt u gebruiken als u en de opdrachtnemer aan 3 voorwaarden voldoen
- Er is geen gezagsverhouding tussen u en de opdrachtnemer. Dat wil zeggen dat u niet kunt bepalen hoe de opdrachtnemer het werk doet.
- De opdrachtnemer staat niet onder leiding en toezicht van uw klant, voor wie de opdrachtnemer het werk doet.
- De opdrachtnemer voldoet aan bepaalde eisen om het werken als ondernemer aannemelijk te maken.
Wanneer voldoet u aan de laatste voorwaarde?
Dus aan wat voor eisen moet de opdrachtnemer voldoen om het werken als ondernemer aannemelijk te maken?
Dat zijn eisen die u zelf kunt toetsen. En eisen die u zelf afspreekt met de opdrachtnemer.
Veel van die eisen staan al in de algemene modelovereenkomst 'tussenkomst':
- De opdrachtnemer mag ook voor andere opdrachtgevers werken.
- De opdrachtnemer betaalt zelf de hulpmiddelen, gereedschappen en materialen die nodig zijn voor de opdracht.
- De opdrachtnemer is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel.
- De opdrachtnemer heeft een btw-identificatienummer.
- De opdrachtnemer is aansprakelijk voor schade bij uw klant.
- Als er een relatie- of concurrentiebeding is, mag dat niet zo streng zijn dat de opdrachtnemer niet meer als ondernemer kan werken.
- Als de klant niet betaalt, ligt het risico bij de opdrachtnemer.
Kijk samen met de opdrachtnemer of u aan de 3 voorwaarden voldoet
En of u dus deze modelovereenkomst kunt gebruiken.
Let op!
Houd in de gaten of de opdrachtnemer ook andere opdrachtgevers heeft. Want als de opdrachtnemer te lang alleen via u werkt, kan er toch sprake zijn van loondienst.
- Ik ben hoofd- of onderaannemer
Kijk dan of u 1 van de modelovereenkomsten voor aanneming van werk kunt gebruiken. Deze vindt u bij de modelovereenkomsten voor branches en beroepsgroepen onder 'Bouw'.
Bij aanneming van werk spreekt u met de opdrachtgever af om 'een werk van stoffelijke aard' op te leveren. Dat wil zeggen een tastbaar product. Denk bijvoorbeeld aan:
- de aanleg van wegen
- het leggen van leidingen
- grondbewerking
- onderhoud aan huizen en gebouwen
- het afbreken of slopen van bouwwerken en schepen
- isolatiewerkzaamheden
- loodgieterswerk
Verder geldt:
- De opdracht moet afgebakend zijn.
- De aannemer moet het product zelf opleveren.
- Alleen meewerken aan werkzaamheden is geen aanneming van werk.
Modelovereenkomst gekozen?
Lees de overeenkomst dan goed door. Om te bepalen of deze inderdaad past bij uw opdracht en de afspraken die u met uw opdrachtgever wilt maken.
Bedenk bij het lezen: de modelovereenkomst hoeft niet precies aan te sluiten. Want aanpassen aan uw situatie mag. Maar alleen de tekst die niet geel gemarkeerd is.
Waar u op moet letten
Op 2 dingen:
- Zorg ervoor dat er geen gezagsverhouding is tussen u en uw opdrachtgever. Uw opdrachtgever mag dus niet kunnen bepalen hoe u uw werk doet.
- Zorg ervoor dat u aannemelijk kunt maken dat u ondernemer bent.
Want de modelovereenkomsten voor aanneming van werk gaan daarvan uit.
Hoe u hiervoor kunt zorgen? Door te voldoen aan de voorwaarden die in de modelovereenkomst staan. En door te werken volgens de modelovereenkomst.
Let op!
Zorg ervoor dat u niet te lang maar 1 opdrachtgever hebt. Want als u te lang voor maar 1 opdrachtgever werkt, kan er toch sprake zijn van loondienst.