Hoe zit het met belastingvrije schenkingen voor een koopwoning?
Wilt u een woning kopen of verbouwen? En krijgt u hiervoor een schenking van bijvoorbeeld uw ouders? Als u tussen de 18 en 40 jaar bent, hebt u misschien recht op een eenmalig verhoogde vrijstelling voor de eigen woning. Deze vrijstelling heette ook wel de 'jubelton'. Vanaf 1 januari 2023 is hier iets in veranderd. De eenmalig verhoogde vrijstelling is verlaagd naar € 28.947.
Op deze pagina:
- Wat bedoelen we met een eigen woning?
- Voorwaarden eenmalig verhoogde vrijstelling voor de eigen woning
- Hoe hoog is de eenmalig verhoogde vrijstelling voor de eigen woning?
- Kunt u een schenking voor uw eigen woning in meerdere jaren krijgen?
- Binnen welke termijn moet u het bedrag besteden?
- Hoe maakt u gebruik van de schenkingsvrijstelling voor de eigen woning?
Maakte u in 2022 voor de 1e keer gebruik van deze vrijstelling, maar niet voor het volledige belastingvrije bedrag? En wilt u weten of u het resterende deel van de vrijstelling nog kunt gebruiken in 2023? Lees dan het nieuwsbericht Belastingplan 2023 - gevolgen vrijstelling eigen woning voor schenking in aaneengesloten kalenderjaren.
Wat bedoelen we met een eigen woning?
Met een eigen woning bedoelen we in de meeste gevallen een koopwoning. Een huurwoning of een verhuurd pand is in elk geval geen eigen woning. Lees meer bij Wat is een eigen woning?
Voorwaarden eenmalig verhoogde vrijstelling eigen woning
Dit zijn de voorwaarden die op dit moment van toepassing zijn:
- U bent tussen de 18 en 40 jaar. Of uw partner is tussen de 18 en 40 jaar. De dag van de 40e verjaardag telt nog mee.
- U of uw partner heeft niet eerder een verhoogde vrijstelling gebruikt voor een schenking van deze schenker. Hiermee bedoelen we een belastingvrije schenking voor uw eigen woning, een belastingvrije schenking voor een dure studie, óf een belastingvrije schenking die u vrij mag besteden. Heeft u of uw partner vóór 2010 een verhoogde vrijstelling gebruikt en daarna niet meer? Lees dan of u nog recht hebt op een belastingvrij bedrag voor de eigen woning.
- U gebruikt het geld om:
- een eigen woning te kopen
- uw eigen woning te verbouwen of voor onderhoud aan uw eigen woning
- de hypotheek of restschuld van uw eigen woning af te lossen
- de rechten van erfpacht, opstal of beklemming van uw eigen woning af te kopen
- U kunt aannemelijk maken dat de schenking is betaald en dat u de schenking hebt gebruikt voor uw eigen woning. U mag voor de eenmalig verhoogde vrijstelling dus geen gebruikmaken van een schenking op papier.
- U gebruikt het geld voor uw eigen woning, binnen de bestedingstermijn van 3 kalenderjaren. Zo niet, dan moet u ons dit melden. Dat doet u uiterlijk op 31 mei na het laatste jaar waarin u het geld moet gebruiken voor de eigen woning. Over het bedrag dat u niet hebt gebruikt voor de eigen woning, betaalt u dan alsnog schenkbelasting.
- Hebt u de schenking in een overeenkomst vastgelegd? In een schenkingsovereenkomst mogen geen voorwaarden voor de schenking staan. Behalve dat de schenking op tijd voor de eigen woning moet worden gebruikt.
We gaan hierna verder in op deze voorwaarden én leggen uit waar u rekening mee moet houden als u deze verhoogde vrijstelling wilt gebruiken.
De eenmalig verhoogde vrijstelling geldt per schenker
U mag dus 1 keer in uw leven een verhoogde vrijstelling gebruiken voor een schenking van dezelfde schenker.
In het jaar dat u deze schenking krijgt, vervalt de jaarlijkse vrijstelling. Deze schenker kan u daardoor niet óók nog het jaarlijkse bedrag belastingvrij schenken.
Andere personen mogen u wel een jaarlijkse belastingvrije schenking doen. Als u aan de voorwaarden voldoet, mag u daarvoor ook een eenmalig verhoogde vrijstelling gebruiken.
Sommige schenkingen moet u bij elkaar optellen
Namelijk als u de schenkingen krijgt van dezelfde persoon in hetzelfde kalenderjaar. Krijgt u een schenking van mensen die partners zijn van elkaar, bijvoorbeeld van uw opa en oma? Dan zien wij hen ook als 1 schenker.
Schenkingen aan u en uw partner moet u óók bij elkaar optellen. Hoe dat zit leest u bij Wie zijn partners voor de schenkbelasting?
Hoe hoog is de eenmalig verhoogde vrijstelling voor de eigen woning?
Dat hangt af van het jaar waarin u de vrijstelling voor de eigen woning voor het eerst gebruikt. We hebben de belastingvrije bedragen van 2019 tot en met 2023 voor u in een overzicht gezet.
| U gebruikt de vrijstelling voor het eerst in |
Belastingvrij bedrag |
|---|---|
| 2023 | € 28.947 |
| 2022 | € 106.671 |
| 2021 | € 105.302 |
| 2020 | € 103.643 |
| 2019 | € 102.010 |
Kunt u een schenking voor uw eigen woning in meerdere jaren krijgen?
Dat hangt af van het 1e jaar waarin u gebruikmaakt van de vrijstelling voor de schenking voor uw eigen woning.
U maakte voor de 1e keer gebruik van de vrijstelling in de periode van 2017 tot en met 2021
U mag de schenking in 1 jaar belastingvrij krijgen, maar ook in 2 of 3 aaneengesloten kalenderjaren. Als u bijvoorbeeld voor het eerst een schenking voor uw eigen woning in 2021 kreeg, dan kan de schenker deze in 2022 en 2023 aanvullen.
U maakte voor de 1e keer gebruik van de vrijstelling in 2022
U mag de schenking in 1 jaar belastingvrij krijgen, of in 2 aaneengesloten kalenderjaren. Dit betekent dat als u voor het eerst een schenking voor de eigen woning in 2022 kreeg, de schenker deze alleen nog in 2023 kan aanvullen.
U maakt voor de 1e keer van de vrijstelling gebruik in 2023
U kunt de schenking alleen in 2023 belastingvrij krijgen. Dus u kunt de schenking niet belastingvrij krijgen verspreid over meerdere jaren. Let op: voor dit jaar is het bedrag van de vrijstelling € 28.947.
U of uw partner moet op elk moment dat u een deel van de schenking krijgt tussen de 18 en 40 jaar zijn. De dag van uw 40e verjaardag telt ook mee. U moet ook voldoen aan de rest van de voorwaarden en de vrijstelling ieder jaar aanvragen in de aangifte schenkbelasting.
Binnen welke termijn moet u het bedrag besteden?
Hebt u nog geen koopwoning of gaat u niet meteen verbouwen? Geen probleem. U mag het bedrag van de schenking tijdelijk apart zetten, als u de schenking maar uiterlijk binnen 2 kalenderjaren na de 1e schenking gebruikt voor de eigen woning.
U hebt op 3 april 2023 een schenking gekregen. U hebt dan tot en met 31 december 2025 de tijd om dit bedrag aan uw eigen woning te besteden.
Zorg ervoor dat u schriftelijk kunt bewijzen dat de schenking binnen de termijn is betaald en dat u het geld hebt gebruikt voor uw eigen woning. U mag voor de eenmalig verhoogde vrijstelling voor de eigen woning dus geen gebruikmaken van een schenking op papier.
Gebruikt u het geld niet binnen de gestelde termijn voor uw eigen woning? Dan moet u dit óók aan ons doorgeven. Dat doet u uiterlijk op 31 mei na het laatste jaar waarin u het geld moet gebruiken voor de eigen woning. Over het bedrag dat u niet hebt gebruikt voor de eigen woning, betaalt u dan alsnog schenkbelasting.
Krijgt u de schenking voor uw eigen woning van uw ouders?
Dan mag u in het 1e jaar dat u de vrijstelling gebruikt een deel besteden aan iets anders dan de eigen woning. Wij noemen dit 'het vrij te besteden bedrag'.
Voorwaarde is dat u het vrij te besteden bedrag aan ons doorgeeft in de aangifte schenkbelasting. Dat doet u in het 1e jaar dat u gebruikmaakt van de verhoogde vrijstelling voor de eigen woning. Voor dat deel van de schenking hoeft u dan geen bewijsstukken te laten zien.
| 1e jaar vrijstelling | Vrij te besteden bedrag |
|---|---|
| 2023 | € 28.947 |
| 2022 | € 27.231 |
| 2021 | € 26.881 |
| 2020 | € 26.457 |
| 2019 | € 26.040 |
U moet doorgeven dat u gebruik wilt maken van deze vrijstelling
Dat doet u in de aangifte schenkbelasting. Op die manier laat u ons weten:
- welk deel van de schenking u al hebt besteed aan de eigen woning
- welk deel van de schenking u nog gaat besteden aan de eigen woning
- als u de schenking van uw ouder(s) krijgt:
of u een deel van de schenking gaat besteden aan iets anders dan de eigen woning
Krijgt u de schenking voor uw eigen woning in 2 of 3 aaneengesloten jaren? Dan moet u voor al die jaren aangifte schenkbelasting doen.
Hoe maakt u gebruik van de schenkingsvrijstelling voor koopwoningen?
Die vraagt u aan in de aangifte schenkbelasting op Mijn Belastingdienst. Want u moet wél aangifte doen, ook bij een belastingvrije schenking.
Op dit moment kunt u nog geen online aangifte schenkbelasting voor 2023 doen. Het kan wel op papier, met het aangifteformulier schenkbelasting 2023 (pdf). Wij informeren u
